Page 18 - BES2017_TR

Bireysel Emeklilik Sistemi 2017 Yılı Gelişim Raporu

Gönüllü Bireysel Emeklilik Sistemi (BES)

Bireysel Emeklilik Tasarruf Ve Yatırım Sistemi Kanunu, kamu sosyal güvenlik sisteminin tamamlayıcısı olarak, bireylerin
emekliliğe yönelik tasarruflarının yatırıma yönlendirilmesi ile emeklilik döneminde ek bir gelir sağlanarak refah düzeylerinin
yükseltilmesi amacıyla 2001 yılı Nisan ayında yayımlanmış ve 7 Ekim 2001 yılında yürürlüğe girmiştir.

İlgili Kanun ve buna bağlı ikincil düzenlemelerle, sistemin etkili bir biçimde uygulanabilmesini teminen gerekli olan idari
ve hukuki çerçeve çizilmiş, 27 Ekim 2003 tarihinde ilk emeklilik planlarının onaylanması ile emeklilik şirketleri faaliyete
başlamıştır.

Bireysel Emeklilik Sistemi (BES) kişilerin aktif çalışma yaşamları süresince birikimlerini yatırıma yönlendirerek sosyal
güvenlik sisteminin yanında emeklilik döneminde ek gelir sağlamalarını hedefleyen, bireylerin emekliliğe yönelik
tasarruflarını yatırıma yönlendiren gönüllü katılıma ve belirlenmiş katkı esasına dayanan özel emeklilik sistemidir. Bunun
yanında bireysel emeklilik sistemi, uzun vadeli bakış açısı ile ekonomiye uzun vadede kaynak yaratarak piyasaların
derinleşmesine ve istihdamı artmasına katkı sağlar.

Emeklilik şirketi tarafından, sisteme girecek aday katılımcıya sistem hakkında bilgilendirme yapılarak, emekliliğe yönelik
beklentileri, gelir düzeyi ve yaşına uygun bir emeklilik planı teklifi sunulur ve usulüne uygun olarak doldurulup imzalanması
ve onaylanması ile sözleşme kurulur.

Katılımcının seçtiği emeklilik planı çerçevesinde ödenen katkı payları, emeklilik yatırım fonlarında değerlendirilir.
Katılımcının risk ve beklenti tercihine göre birikimlerinin hangi fon veya fonlarda değerlendirileceğine katılımcı karar verir.

Emeklilik yatırım fonları portföy yönetim şirketleri tarafından yönetilir ve fon portföyündeki varlıklar SPK’nın yetkilendirdiği
Takasbank tarafından saklanır.

Emeklilik şirketlerinin faaliyetlerinin günlük olarak gözetimi ve yetkili kamu otoritelerine raporlanması EGM’nin temel
görevidir. Bunun yanında EGM, kamuoyunun ve katılımcının bilgilendirilmesinde ve devlet katkısının hesaplanması için
ihtiyaç duyulan verinin temin edilmesinde etkin bir rol oynar.

Sistemin düzenlenmesi ve denetlenmesi ile güven içinde işleyişi için gerekli mevzuat düzenlemeleri ve sistem geliştirme
çalışmaları Hazine ve Maliye Bakanlığı ile SPK tarafından yürütülür.

Bir katılımcının emeklilik hakkını kazanarak sistemden ayrılabilmesi için, sisteme ilk giriş tarihinden itibaren en az 10 yıl
süreyle sistemde kalması ve 56 yaşını doldurması gerekir.

Bireysel emeklilik sistemi kapsamında, katılımcı emeklilik sözleşmesinde katkı payı tutarını, emeklilik şirketini, emeklilik
planını ve fonlarını mevzuatta belirlenen sınırlamalar çerçevesinde değiştirebilir, dilediği zaman katkı payı ödemeye ara
verebilir, sistemden ayrılabilir ya da yeni bir sözleşme akdedebilir.

Katılımcıların ödediği katkı paylarının %25’ine karşılık gelen tutar devlet katkısı olarak bireysel emeklilik hesabına ödenir.
Bir katılımcının bir takvim yılı içinde alabileceği devlet katkısı tutarı, ilgili yıla ilişkin toplam brüt asgari ücret tutarının
%25’ini geçemez.

Bireyler kendi adlarına sisteme doğrudan katılabildikleri gibi, bu kişilerin işverenleri de grup emeklilik sözleşmesi yoluyla
çalışanlarını sisteme dahil edebilirler. Grup emeklilik sözleşmesi akdeden işverenler, çalışanları adına ödedikleri katkı
paylarını (ödemenin yapıldığı ayda elde edilen ücretin %15’ini ve yıllık olarak asgari ücretin yıllık tutarını aşamayacak
şekilde), doğrudan gider yazabilirler.

Bireysel Emeklilik Sistemi, şeffaflığın ve güvenliğin sağlanması, sistemin güvenli ve etkin şekilde yürütülmesi amacıyla
Hazine ve Maliye Bakanlığı, Sermaye Piyasası Kurulu, Emeklilik Gözetim Merkezi, Takasbank ve bağımsız denetim
şirketlerinin denetim, gözetim ve kontrolü altındadır.

Gönüllü BES Verileri 16